ТАЗОС- Аким гүүшийн ярилцлага: Гадаад хэлтэй хүн бүр орчуулагч биш

Техник-аргазүйн онлайн семинар (ТАЗОС)

Г.Аким: Гадаад хэлтэй хүн бүр орчуулагч биш
Утга зохиолын доктор, профессор, соёлын гавьяат зүтгэлтэн, дуун хөрвүүлэгч, орос англи хэлтэй нэрт сэтгүүлчтэй хийсэн ярилцлагаас...
Дэлгэрэнгүйг www.translationclub.blogspot.com -c

Орчуулга гэж чухам юу вэ? Таны хувьд?

-Вавилоны цамхагийг барьж байсан нэг хэлтэй хүн төрөлхтөн “Яхуа” тэнгэрийг хилэгнүүлэн хилээ хутгуулаад олон хэлээр ярьдаг болсноос хойш Орчуулга хэмээх зүйл бий болсон. Тэгэхлээр нэн эртний түүхтэй байж таарах нь. Орчуулга гэдэг бол Улс үндэстний соёл, түүх, шинжлэх ухаан, уран зохиолыг өөр хооронд нь танилцуулж өгдөг гайхамшигтай зүйл. Бид орчуулгын хүчээр дэлхийтэйгээ танилцаж байдаг. Магадгүй харь гарагийнхан хүрээд ирвэл, өнөөгийн оюутнууд хэлмэрч болохыг үгүйсгэхгүй. Монголчууд “Нэг хэл сурвал нэг нүдээ нээнэ, хоёрдахь хэлийг сурвал хоёр нүдээ нээнэ, гурав дахь хэлийг эзэмшвэл билгийн нүд нээгдэнэ” хэмээдэг. Гадаад хэлийг сураад бусад улс орны гайхамшигт агуу соёлыг өөрийн орны иргэдэд танилцуулна гэдэг бол ихээхэн хүндтэй хэрэг. Манай Бямбын Ренчин гуай орчуулагч хүнийг “Соёлын жинчин” хэмээн хэлсэн байдаг. Утга зохиол түүхэнд орчуулагчийн гүйцэтгэж буй үүрэг хэлжээлшгүй. Түүнчлэн Монголчууд 14-р зууны үеэс орчуулга хийж байсан баримт үндэсний номын санд хадгалагдаж байна. Би боддог юм. Монголчууд орчуулгын онолыг хүн төрөлхтөнөөс түрүүлж нээсэн юм биш байгаа. 1742 онд хамгийг мэдэгч Жавзан Дамба хутагтийн “Мэргэд гарахын орон” гэх буддын гүн ухааны толь бичигт 22 зарчим бий. 300-аад жилийн өмнө гарсан уг зарчим өдгөөгийн орчуулгын зарчимтай яг таарна. Гэтэл орчуулгын онол 20-р зууны хагасаас бий болсон юм шүү дээ. Бид 1742 онд орчуулгын тогтсон онолтой байжээ.

Сурвалж: